Przerzuty odlegle to główna przyczyna umieralności na nowotwory. Subpopulacja komórek nowotworowych o właściwościach komórek macierzystych, określanych jako macierzyste komórki nowotworowe, jest główna przyczyna powstawania przerzutów odległych i oporności na zastosowane leczenie. Badanie stemtrac to metoda umożliwiająca identyfikację w próbce krwi komórek nowotworowych, które są zdolne do proliferacji i tworzenia przerzutów odległych. Niepomyślne rokowanie w przypadku nowotworów związane jest z występowaniem przerzutów odległych. Aby doszło do powstania przerzutów, komórka nowotworowa musi:
1.opuścić guz;
2.przeżyć poza guzem;
3.przyłączyć się do innego miejsca w organizmie;
4.namnożyć się, a następnie
5.wrosnąć w obcą tkankę.
Maintrac monitoruje komórki nowotworowe podczas pierwszych dwóch etapów. Natomiast, badanie stemtrac identyfikuje tylko komórki zdolne do proliferacji i tworzenia przerzutów.
stemtrac – metodologia i charakterystyka
Test stemtrac polega na hodowli in vitro krążących macierzystych komórek nowotworowych obecnych we krwi pacjenta cierpiącego na nowotwór. Pozwala na identyfikację macierzystych komórek nowotworowych zdolnych do proliferacji w ciągu 2–3 tygodni.
W wyniku hodowli powstają sferyczne struktury o średnicy 30–100 μm, zwane sferami/sferoidami. Składają się one z komórki-matki i mogą zawierać maksymalnie 100 komórek potomnych.
stemtrac – znaczenie kliniczne
U pacjentek z rakiem piersi, ilość sfer ścisłe koreluje ze stadium choroby. W przypadku zaawansowanego stadium choroby duża cześć krążących komórek nowotworowych mogą stanowić macierzyste komórki nowotworowe. Badając grupę osób zdrowych (grupa kontrolna) nie zaobserwowano wzrostu sferoidow.
Po oznaczeniu obecności więcej niż 300 sferoidow w jednym mililitrze krwi, zalecane jest przeprowadzenie dalszej diagnostyki obrazowej w celu zidentyfikowania obecności ewentualnych przerzutów.
W szczególności w przypadku pacjentów z obecnością zmian przerzutowych, korzystna może okazać się optymalizacja leczenia, jeżeli we krwi zostanie wykryta duża ilość sfer. Celem leczenia nowotworu jest nie tylko zmniejszenie liczby krążących komórek nowotworowych, ale również redukcja liczby krążących macierzystych komórek nowotworowych zdolnych do proliferacji i tworzenia przerzutów.
